Why are the wells round?
బావులు గుండ్రంగానే ఎందుకు ఉంటాయి..? కారణం వింటే.. అవునా.. నిజమా.. అంటూ ఆశ్చర్యపోవాల్సిందే..
బావులు చతురస్రాకారంలో ఉంటే ఎలా ఉంటుందో ఊహించుకోండి..? లేదా అవి త్రిభుజాకారంలో ఉంటే నీటిని బయటకు తీయడం అంత సులభం అయ్యేదా..? మీరు దీన్ని ఎప్పుడూ గమనించి ఉండకపోవచ్చు. కానీ మీ చుట్టూ చూడండి .. అది ఒక గ్రామంలోని పాత బావి అయినా లేదా నగరంలో నిర్మించిన సాంప్రదాయ నీటి వనరు అయినా సరే.. చాలా బావులు గుండ్రంగా ఉంటాయి. ఇది కేవలం యాదృచ్చికమా, లేదా దీని వెనుక ఏదైనా దృఢమైన శాస్త్రీయ, ఆచరణాత్మక కారణం ఉందా..? భవనాలు చతురస్రాకారంలో, రోడ్లు నిటారుగా ఉన్నప్పుడు, బావులు ఎప్పుడూ గుండ్రంగా ఎందుకు ఉంటాయి..? ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం ఎంత సరళంగా అనిపించినా, అంతే ఆశ్చర్యకరంగా ఉంది. అదేంటో పూర్తి వివరాల్లోకి వెళితే..
ఒక బావి నీటితో నిండి ఉన్నప్పుడు, దాని గోడలపై చుట్టూ సమాన ఒత్తిడి ఉంటుంది. గుండ్రని ఆకారం కారణంగా ఈ పీడనం సమతుల్యంగా ఉంటుంది. ఇది బావి గోడలను మరింత బలంగా, మన్నికైనదిగా చేస్తుంది. బావి చతురస్రాకారంలో లేదా త్రిభుజాకారంలో ఉంటే మూలల్లో నీటి పీడనం ఎక్కువగా ఉండేది. క్రమంగా ఆ భాగాలలో పగుళ్లు ఏర్పడే అవకాశం ఉంటుంది.. కాలక్రమేణా, ఈ పగుళ్లు పెద్దవిగా మారి బావి గోడ కూలిపోయేలా చేస్తాయి.
ఇంజనీరింగ్ నియమాలు వృత్తాకార నిర్మాణాలు బలంగా, ఎక్కువ కాలం ఉంటాయని నిర్దేశిస్తాయి. పురాతన కాలంలో నిర్మించిన కోటలు, చర్చిలు, మసీదులలో గోపురాలను ఉపయోగించటానికి ఇదే కారణం. గోడలు గుండ్రంగా ఉన్నప్పుడు, అవి బాహ్య ఒత్తిడిని బాగా తట్టుకోగలవు. పగుళ్లు వచ్చే ప్రమాదం తగ్గుతుంది. ఇదే సూత్రం బావులకు కూడా వర్తిస్తుంది.
చతురస్రాకార బావుల కంటే గుండ్రని బావులను నిర్మించడం సులభం. ఎవరైనా బావి తవ్వినప్పుడు, వారు చుట్టూ తిరుగుతూ తవ్వడం సులభం అవుతుంది. కాబట్టి, వృత్తాకార ఆకారం స్వయంచాలకంగా ఏర్పడుతుంది. దీనితో పాటు, దాని గుండ్రని ఆకారం కారణంగా బావిని శుభ్రం చేయడం కూడా సులభం అవుతుంది. బావి చతురస్రాకారంలో ఉంటే, మూలల్లో మురికి పేరుకుపోతుంది. శుభ్రం చేయడం కష్టం అవుతుంది.
గుండ్రని ఆకారపు బావులను నిర్మించడానికి తక్కువ పదార్థం అవసరం అయినప్పటికీ, వాటిని మరింత లోతుగా చేయవచ్చు. బావి చతురస్రాకారంలో ఉంటే, దాని నాలుగు గోడలు, మూలలకు మరింత బలంగా నిర్మించడానికి ఎక్కువ ఇటుకలు, రాళ్ళు లేదా సిమెంట్ ఉపయోగించాల్సి ఉంటుంది. ఇది ఖర్చును కూడా పెంచుతుంది. అందుకే పరిమిత వనరులు అందుబాటులో ఉన్న పాత రోజుల్లో కూడా ప్రజలు గుండ్రని బావులను నిర్మించుకోవడానికి ఇష్టపడేవారు.
నీటిని నిల్వ చేయడానికి, దానిని సహజంగా మళ్లించడానికి బావి ఒక గొప్ప మార్గం. బావి గుండ్రంగా ఉన్నప్పుడు, నీటి ప్రవాహం ఎటువంటి అడ్డంకులు లేకుండా జరుగుతుంది. దీని కారణంగా బావి లోపల నీరు చాలా కాలం పాటు శుభ్రంగా ఉంటుంది. బావి చతురస్రాకారంలో ఉంటే, మూలల్లో మురికి, బురద పేరుకుపోయి, నీరు కలుషితమయ్యే ప్రమాదం పెరుగుతుంది.
గుండ్రని బావులు భూకంపాలు, బురదజల్లులు వంటి సహజ దృగ్విషయాలను కూడా తట్టుకోగలవు. నేల కంపించినప్పుడు, గుండ్రని బావి దాని సమతుల్యతను కాపాడుకుంటుంది. కూలిపోయే అవకాశం తక్కువ. చుట్టుపక్కల ఉన్న అనేక ఇతర నిర్మాణాలు కూలిపోయినప్పటికీ, చాలా పాత బావులు ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరకుండా ఉండటానికి ఇదే కారణం.
